آیا می دانید انواع بسته بندی خرما به چه روش هایی صورت می گیرد؟ در این مقاله چگونگی بسته بندی خرما را شرح می دهیم.
با توجه به پیشرفت صادرات خرما و انتظار های رو به افزایش مصرف کننده های خارجی و داخلی، یکی از عوامل مهم در بازار یابی محصول خرما، نحوه عرضه آن به بازار است. هر محصول یا فرآورده باید به نحوی در دسترس مشتریان قرار گیرد که نظر آن ها را جلب کند. معمولأ اولین چیزی که مصرف کنندگان هنگام خرید به آن توجه می کنند، بسته بندی محصول است. بسته بندی محصول از عوامل مهم و در عین حال پرهزینه، در موفقیت محصول به شمار می رود. طراحان بسته بندی در کشور های غربی تعیین کرده اند که خریداران فقط دو تا سه ثانیه هر بسته محصول غذایی را مشاهده کرده و سپس تصمیم گیری می کنند. انواع بسته بندی خرما ممکن است به عنوان یک هنر یا علمی که در ارتباط با توسعه و استفاده از مواد، روش ها، تجهیزات برای به کار گیری محصول در یک طرف و به منظور محافظت از محصول در مراحل مختلف تعریف می شود. یا در تعریف بسته بندی می توان گفت که (بسته بندی عبارت است از هرگونه ظرف یا بسته ای که محصول در آن برای فروش به بازار عرضه می شود و به وسیله آن نیز اطلاعات لازم درباره محصول در آن برای فروش به بازار عرضه می شود و به وسیله آن نیز اطلاعات لازم درباره محصول به مصرف کنندگان منتقل می شود.) بسته بندی موجب افزایش ارزش محصول و تبلیغ آن نیز می شود.
امروزه برای انواع بسته بندی خرما با روش های جدید، احتیاج به کارگاه های بسیار مجهز و بهداشتی است. آنچه که در حال حاضر در ایران برای انواع بسته بندی خرما معمول است عبات اند از: بسته بندی در سبدی از برگ خرما، جعبه های چوبی، کیسه های پلاستیکی و کنفی و حلب و قوطی های مقوایی و فلزی و جدیدأ نیز بسته بندی های پلاستیکی.
در خصوص سایر کشورها نیز می توان گفت که در طول چندین سال گذشته که خرمای آمریکایی پیش از مصرف یا صادر شدن، به نحوی مطلوب بسته بندی می شود، میزان صادرات آن نیز افزایش یافته بود. حدود ۸۵ درصد از خرمای تولیدی آمریکا به این گونه صادر شده است. بیشتر خرما رقم دیگلت نور در بسته های پانزده پوندی و در جعبه های فیبری یا چوبی به بازار مصرف فرستاده می شود. بقیه خرماها در کارتن های ده یا پنج پوندی بسته بندی می شوند. انواعی از خرما های نرم را که ممکن است چروکیده و لهیده شوند، در جعبه های کوچک و کم عمق بسته بندی می کنند این نوع خرماها در اثر حمل و نقل دچار آسیب نمی شوند.
انواعی از خرمای درجه یک را، در قوطی های استوانه ای شکل که دو قاعده آن فلزی است، بسته بندی می کنند. وزن این قوطی ها از یک تا سه پوند تفاوت دارد. کلیه قوطی های این نوع بسته بندی به گونه ای هستند که به سهولت باز می شوند. بسته های پلاستیکی در وزنه های ۲۰۰ تا ۲۵۰ گرمی از خرما، از طرف مصرف کنندگان با استقبال زیاد مواجه شده است.
به منظور پیشگیری از قارچ زدگی و تخمیر خرما، پیش از بسته بندی کامل، مقدار بسیار اندکی ماده قارچ کش به آن می افزایند. در گذشته از اکسید اتیلن استفاده می شد و در برخی موارد اکسید پروپیلن نیز به کار می رفت. مقدار ماده قارچ کش مصرف شده، با توجه به نوع بسته بندی و حجم آن تغییر می کرد. در حال حاضر مصرف این مواد در آمریکا به طور رسمی غیر مجاز اعلام شده است. شیوه ای از انواع بسته بندی خرما که آن را در محیط خلأ قرار می دهند، با استقبال مصرف کنندگان رو به رو شده است. بسته های نرم خرما، در آب با دمای ۸۸ درجه سلسیوس فرو برده شده و به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه نگه داشته می شود. در نتیجه میکروارگانیزم های موجود در آن از بین می روند. شرایط ویژه بسته بندی خرما، با توجه به نوع آن تفاوت دارد به طور کلی خرمای بسته بندی شده از یک فصل تا یک فصل دیگر نباید در انبارها باقی بماند و کیفیت مطلوب، رنگ، طعم و بوی آن تغییر نیابد.
انبار کردن و انواع بسته بندی خرما
محصول خرما پس از برداشت به منظور ضد عفونی، درجه بندی و بسته بندی به کارگاه های بسته بندی حمل می شود. انبار های نگه داری خرما باید حداقل دو هفته پیش از انبار کردن خرما ضد عفونی، پاک سازی و عاری از آلودگی باشند و خرما های از قبل مانده که منبع آلودگی هستند، از انبار خارج شوند.
کف، دیوار، سقف و در و پنجره انبارها باید سم پاشی شوند و این انبارها باید از تمام خورده های محصولات باقی مانده، به خصوص تکه های خرما عاری و تمیز شوند. بسیاری از کنه های انباری می توانند، آفت خطرناکی برای میوه خرمای انبار شده باشند، ولی در مقایسه با سایر آفت ها، آلودگی به وسیله کنه ها در خرما کمتر است.
در کشور آمریکا دست کم از سال ۱۹۱۶ به این طرف، محصول خرما را در انبار های سرد نگه داری می کنند. یکی از تولید کنندگان این کشور، محصول خرما را به گونه ای موفقیت آمیز در دمای یک تا دو درجه سلسیوس به مدت پنج ماه، از سپتامبر ۱۹۱۶ تا فوریه ۱۹۱۷ نگه داری کرد خرما هایی که تا اندازه ای خشک شده بودند، طعم و بوی خود را در مدت انبار شدگی به خوبی حفظ کردند. تجربه های بعدی نشان داد که اگر مقداری از رطوبت، خرمای مرطوب را از آن جدا کنند و سپس آن را انبارکنند، کیفیت خود را بهتر حفظ خواهدکرد.
خرما را به طور معمول پیش از آن که انبار کنند، نخست پاکیزه و بهداشتی می کنند، سپس آن را درجه بندی کرده و اگر لازم شود به طور مصنوعی بالغ می کنند و مقداری از آب آن را جدا می کنند. در صورتی که قصد داشته باشند، خرما را به طور انبوه (فله) به فروش رسانند آن را بسته بندی های حدود هفت کیلو گرم (پانزده پوندی) انبار می کنند.
چنانچه مقدار محصول فراوان باشد در هنگام برداشت خرما در حجم بسیار کم، نمی توان آن را دستاوری نمود، لذا آن را در حجم و وزن معادل یک تن در انبار های سرد نگه داری می کنند تا در موعد مقرر در بسته بندی های کوچکتر ارائه شوند. این عمل باعث می شود که خرمای مازاد پر مصرف روز را بتوان به مدت طولانی در انبار نگه داری کرد و به هنگام لازم آن را در بسته بندی های کوچکتر به بازار عرضه کرد. برای بهره گیری بهتر از انبار های سرد، باید خرما را پس از انبار کردن در مدت هر چه کوتاه تر سرد کرد.
اگر خرمای تازه را به زور مطلوب انبار کنند و فاصله هر یک از بسته ها تا بسته دیگر به گونه ای مناسب تعیین شده باشد، گردش هوا در انبار به خوبی انجام می شود. و اگر دمای انبار به خوبی در سطح پایین نگه داشته شود، محصول به مدت زیاد در انبار باقی خواهد ماند و کیفیت مطلوب خود را حفظ خواهد کرد.
مناسب ترین دما برای انبار کردن خرما با توجه به بودجه تولید کنندگان و قیمت آن در بازار تعیین می شود، به طوری که کمترین هزینه را شامل شود. نشانگر کیفیت مناسب خرما و میزان درجه بازار پسندی آن خواهدبود. پایین بودن دمای یک انبار خرما با در نظر گرفتن قیمت و نوع خرما تعیین می شود و این ارقام با توجه به میزان تأثیر دما بر روی خرما صورت نمی گیرد. هر میزان دمایی که در یک انبارخرما برقرار باشد، به منظور حفظ کیفیت مطلوب خرما در مدت طولانی است. به طور کلی باید اذعان کرد که دمای کم در یک انبار برای نگه داری خرما مناسب تر است، اما هزینه ای گزاف را به بار خواهد آورد.
رقم دیگلت نور و نظیر آن را می توان به مدت یک سال در دمای صفر درجه سلسیوس در انبار به خوبی نگه داری کرد. بهتر است خرمای نوع نرم را در دمای ۱۸- درجه سلسیوس نگه داری کنند، تا از این طریق بتوان رنگ و طعم آن را به خوبی حفظ کرد و جمع شدگی قند را به کمترین میزان کاهش داد.
این هم بخوانید: ارقام صادراتی خرما
برای انبار کردن خرما باید، میزان دما و رطوبت خرما حفظ شود، زیرا این دو عامل تعیین کننده مدت نگه داری خرما در انبار هستند. در صورتی که خرما را در دمای کمتر از صفر درجه سلسیوس انبار کرده باشند، میزان رطوبت انبار و همچنین نگه داری خرما در مخازن در بسته اهمیت خواهد یافت. میزان رطوبت نسبی لازم برای آن که خرما بتواند کیفیت خود را حفظ کند، به رطوبت موجود در خرما و نیز دمای انبار بستگی دارد به منظور جلوگیری از ضایعات خرمای انبار شده در محیطی که رطوبت نسبی آن مشخص است و امکان دارد موجب خشک شدن یا مرطوب شدن خرما شود، وجود یک دمای ثابت در انبار اهمیت فراوان خواهد داشت. اگر ارقامی از خرمای نرم را انبارکرده باشند و دمای انبار پایین باشد، جهت نگه داری کیفیت آن نسبت به رقم دیگلت نور به دمای کمتری نباز خواهد بود. با توجه به این موضوع است که بسته های خالی مخصوصی برای توزیع کنندگان این رقم خرما ارسال می کنند تا ظاهر خرما را پس از بسته بندی، نرم و تازه نشان دهد. انواعی از خرما را که برای این نوع بسته بندی مناسب نیستند، جدا می کنند.
در صورتی که خرما را در انباری که بویی، غیر از بوی خرما در آن پراکنده است، انبار کنند تا حدودی بو های دیگر را به خود جذب خواهد کرد. از این جهت لازم است که هوای درون انبار، از بو های دیگر به دور نگه داشته شود.
انواع بسته بندی خرما