درخت خرما ایرانی از رقم های متعددی تشکیل شده است که در این مقاله شرایط کشت پر مصرف ترین درختان خرما را شرح می دهیم.
میوه درخت خرما در کشور ایران بعنوان دومین محصول باغی این کشور بیان می شود. این درخت که در استان های متعدد ایران پرورش داده می شود، سالانه چندین هزار تن به کشور های مختلف صادر می گردد بطوری که کشور ایران حدودا ۱۵ درصد از خرمای جهان را تولید می کند. البته این مقدار تولید بصورت تقریبی می باشد و بصورت سالیانه متغیر است.
در این مقاله با نحوه کشت درخت خرما آشنا می شویم:
درخت خرما که در اصطلاح نخل نامیده می شود، از دسته درختان مقاوم در برابر شرایط طبیعی است. این درخت، حداقل آب را مصرف می کند و میوه آن از ارزش تغذیه ای بسیار مناسب برخوردار است. خواص میوه نخل موجب شده است تا ارزش تجاری این میوه بالاتر رفته و بتواند بعنوان یکی از محصولات کشاورزی پر طرفدار در بازار های داخلی و خارجی عرضه شود.
تا کنون که در حال نوشتن این مقاله هستیم بالغ بر ۳۰۰۰ درخت نخل در دنیا کشف و شناخته شده است. از تعداد کل درختان نخل در دنیا، حدودا ۴۰۰ عدد درخت نخل متعلق به کشور ایران بوده و برخی از آنها بصورت عمده مورد پرورش قرار می گیرد.
مهمترین گونه های خرمای ایران
گونه های مختلفی از خرما در ایران کشت می شود که از مهمترین آنها می توان در زیر اشاره کرد:
- درخت خرمای سایر یا خرمای استعمران:
این گونه خرما که متناسب شرایط گرمسیری است، در استان خوزستان کشت می شود. این گونه بیش از نیمی از خرمای پرورش یافته در خوزستان را شامل می شود. مزیت نیمه خشک بودن میوه این گونه موجب شده است تا از ماندگاری بیشتری برخوردار بوده و در نتیجه ارزش تجاری بالاتری کسب نماید.
- درخت خرمای مضافتی:
این گونه خرما با سازگاری در شرایط آب و هوایی گرم، غالبا در استان کرمان کشت می شود. شهرستان بم واقع در استان کرمان بیشترین تولیدات خرما را از درخت خرما مضافتی تامین می نماید. خرمای مضافتی از دسته خرما های شناخته شده در بین مردم است و بدلیل طعم بسیار خوبی که دارد در بازار های داخلی و بازار های خارجی بصورت گسترده عرضه می شود.
- درخت خرما زاهدی:
میوه نخل زاهدی از دسته مرغوب ترین و خوش پسند ترین خرماهای تولید شده در ایران است. درخت خرمای زاهدی غالبا در استان فارس، استان بوشهر و استان هرمزگان پرورش پیدا می کند. میوه این درخت بدلیل خشک بودن از قابلیت صادراتی بسیار خوبی برخوردار است. درخت نخل در شرایط اقلیمی گرم و خشک رشد می کند و جز درختان پر بار بشمار می رود.
- درخت خرما پیارم:
میوه درخت پیارم از گران قیمت ترین خرما های تولید شده در ایران است. مرکز اصلی پرورش خرما پیارم در شهرستان حاجی آباد واقع در استان هرمزگان می باشد. این خرما بدلیل طعم و ماندگاری بسیار خوبی که دارد، اغلب به کشور های خارجی صادرات می شود. صادرات این محصول از صرفه اقتصادی بسیار خوبی برخوردار است.
- درخت خرما شاهانی:
گونه خرما شاهانی با سازگاری آب و هوای گرم در استان فارس بصورت انبوه پرورش پیدا می کند. شهرستان جهرم واقع در استان فارس از برترین تولید کنندگان محصول خرما شاهانی می باشد. میوه خرما شاهانی بسیار خوشمزه و خوش طعم است و علاوه بر بازار داخلی به برخی از کشور های منطقه صادر می گردد.
برخی از درختان خرما در بالا شرح داده شد اما بصورت کلی اغلب درختان خرما در مناطقی توانایی رشد دارند که از زمستانی معتدل برخوردار بوده و همچنین در زمان گرده افشانی و چندین ماه پس از گرده افشانی رطوبت و باران بیش از اندازه وجود نداشته باشد.
آیا می دانید چه عواملی بر میزان تولید خرما موثر است؟
در مناطق پرورش خرما برخی از عوامل هستند که بصورت غیر مستقیم بر میزان تولید خرما از درخت موثر واقع می شوند. این عوامل باعث کاهش کیفیت محصول و همچنین کاهش میزان برداشت محصول می گردند. به برخی از این عوامل در زیر اشاره خواهیم کرد:
- گرد و خاک ها
- هجوم انواع آفات به نخلستان
- شوری آب و کمبود آن
بصورت کلی درخت خرما از دسته درختان مقاوم بشمار می رود که می تواند تا حدودی کم آبی را تحمل کرده و به در برابر برخی از شرایط نامطلوب دیگر استقامت نشان دهد.